Prezentowane publikacje udostępniane są w zgodzie z ideą open science i winny być wykorzystywane z poszanowaniem zasad etyki naukowej. Wszelkie prawa należą do ich prawowitych właścicieli. Bonum est diffusivum sui esse! Ut in omnibus Deus glorificetur!
Pontificale Romanum to księga liturgiczna Kościoła katolickiego opisująca obrzędy i ceremonie sprawowane przez biskupa, jak np. święcenia kapłańskie, konsekracja kościoła i ołtarza lub bierzmowanie. Pierwsze pontyfikały redagowano jeszcze w VIII wieku. Stanowią one kompilację i rozwinięcie Porządków Rzymskich (Ordines Romani zawierające zazwyczaj reguły ceremonialne) oraz starożytnych Sakramentarzy (zawierały one teksty modlitw na poszczególne dni oraz uroczystości roku liturgicznego).
Pierwsza drukowana edycja Pontificale Romanum została opracowana w 1485 roku przez Mistrzów Ceremonii Papieskich, Jana Burcharda oraz Augustyna Piccolominiego. Wydanie to było fundamentem edycji typicznej zredagowanej z polecenia Soboru Trydenckiego i opublikowanej w 1595(/1596) roku. Pontyfikał ten był wielokrotnie poprawiany i uzupełniany (pontyfikaty Klemensa VIII, Urbana VIII, Benedykta XIV, Leona XIII i Jana XXIII).
Prezentujemy krytyczne opracowania Pontyfikałów Rzymskich poprzedzających pierwszą edycję typiczną, które przygotowali wielcy liturgiści i historycy XX wieku: Michel Andrieu, Marc Dykmans, Cyrille Vogel oraz Reinhard Elze. Wszystkie te opracowania zostały wydane w ramach prestiżowej watykańskiej serii Studi e testi. Są to nieocenione źródła wiedzy o historii i rozwoju liturgii rzymskiej.
PONTYFIKAŁ RZYMSKO-GERMAŃSKI Z X WIEKU
 |  |  |
| POBIERZ PDF (tom I) | POBIERZ PDF (tom II) | POBIERZ PDF (tom III) |
Cyrille Vogel, Reinhard Elze (edycja i opracowanie), Le Pontifical romano-germanique du dixième siècle, 3 t., „Studi e testi” 226 (Le texte I), 227 (Le texte II), 269 (Introduction générale et Tables), Città del Vaticano – Biblioteca Apostolica Vaticana, 1963/1972.
PONTYFIKAŁ RZYMSKI W ŚREDNIOWIECZU
 |  |
| POBIERZ PDF (tom I) | POBIERZ PDF (tom II) |
 |  |
| POBIERZ PDF (tom III) | POBIERZ PDF (tom IV) |
Michel Andrieu, Le Pontifical romain au moyen âge, t. I: Le Pontifical romain au XIIe siècle („Studi e testi” 86), t. II: Le Pontifical de la Curie Romaine au XIIIe siècles („Studi e testi” 87), t. III: Le Pontifical de Guillaume Durand („Studi e Testi” 88), t. IV: Tables alphabétiques („Studi e testi” 99), Città del Vaticano – Biblioteca Apostolica Vaticana, 1938/1940/1941.
ZREWIDOWANY PONTYFIKAŁ RZYMSKI Z XV WIEKU
  |
| POBIERZ PDF (jeden tom) |
Marc Dykmans, Le pontifical romain révisé au XVe siècle, „Studi e testi” 311, Città del Vaticano – Biblioteca Apostolica Vaticana, 1985.
POLECANE LEKTURY
- Josephus Catalanus, Pontificale Romanum (…) prolegomenis et commentariis illustratum, 3 t., Romae 1738-1740.
- Manlio Sodi, Achille Maria Triacca (ed), Pontificale Romanum. Editio princeps (1595-1596), „Monumenta Liturgica Concilii Tridentini” 1, Città del Vaticano 1997.
- Niels Krogh Rasmussen, Marcel Haverals, Les pontificaux du haut Moyen Âge. Genèse du livre de l’évêque, „Spicilegium Sacrum Lovaniense” 49, Louvain 1998.
- Éric Palazzo, L’évêque et son image. L 'illustration du pontifical au Moyen Âge, Turnhout 1999.
- Manlio Sodi, Il «Pontificalis liber» di Agostino Patrizi Piccolomini e Giovanni Burcardo, Città del Vaticano 2006.
- Richard Kay, Pontificalia: A Repertory of Latin Manuscript Pontificals and Benedictionals, Lawrence KS 2009.